In Rwanda is het alle dagen Earth Day

7 mei 2021

Op 22 april was het Earth Day, een wereldwijd fenomeen met als doel de bewustwording van het effect van consumentengedrag op de aarde te vergroten. Het thema van dit jaar is ‘Restore the Earth’. Hoe krachtig het herstellend vermogen van Moeder Natuur is als mensen de juiste keuzes maken, is te zien in Rwanda.

Een inspirerend voorbeeld hoe de natuur en de biodiversiteit met goed beleid hersteld kunnen worden is Gishwati-Makuri, Rwanda’s vierde nationale park. Dit biosfeerreservaat bestrijkt ruim 35 km2 aan groene in mistflarden gehulde bossen en watervallen en is het leefgebied van primatensoorten als de chimpansee, de gouden meerkat en de bergaap. Maar dit was niet altijd zo.

Forest of Hope
In zo’n dertig jaar tijd was in Rwanda maar liefst 98% van het oerbos verloren gegaan door menselijk handelen, de bouw van nederzettingen, veeteelt en mijnbouw. In opdracht van het Ministerie van Landbouw is door de NGO ‘Forest of Hope’ een meerjaren conservatieprogramma gestart. Gishwati kreeg in plaats van ‘forest reserve’ nu de status van ‘national park’ en de biodiversiteit werd er structureel hersteld. Nu zie je er naast primaten ook weer gestreepte jakhalzen, tientallen soorten vleermuizen, kikkers en vele vogelsoorten. Ook de diversiteit van de flora in het park, dat inmiddels is erkend als UNESCO Biosphere Reserve, heeft enorme impulsen gekregen. De inkomsten uit ecotoerisme-projecten, zoals natuurwandelingen, chimptracking, vogelspotten en bezoek aan de watervallen onder leiding van natuurgidsen, voorzien in inkomen voor de lokale gemeenschap alsmede het behoud van de natuur en biodiversiteit.

Nationaal beleid
Al in 2005 introduceerde de Rwandese overheid een beleidsplan voor het delen van toeristische inkomsten met lokale leefgemeenschappen rondom de nationale parken. Inmiddels is bijna 5 miljoen Euro geïnvesteerd in maar liefst 700 projecten van en met leefgemeenschappen die grenzen aan bekende nationale parken en toeristische trekpleisters zoals Akagera NP, Volcanoes NP en Nyungwe Forest. Het budget wordt gebruikt voor verbeteringen aan het leefmilieu, zoals waterwinning en scholen, voor duurzame landbouw en voor het oplossen van de vaak tegenstrijdige belangen tussen wildlife en haar habitat en de mens. Het is geen toeval dat Rwanda kortgeleden de Sustainable Wildlife Program Award van Lonely Planet ontving, de erkenning dat het centraal-Afrikaanse land het beste scoort op het gebied van duurzaamheid.